فناوری فیلترینگ را چه کسی به ایران می دهد؟

ایران تکنولوژی اعمال محدودیت در اینترنت را در اختیار دارد و برنامه‌های آن نسبت به 2سال پیش بسیار هوشمندتر شده‌اند و چشم‌گیرترین شاخص در افزایش قابلیت فن آوری ایران، حمله استراتژیک و هدفمند به یک برنامه نرم افزاری به نام تور (Tor)، می‌باشد. لیزا دافتری، نویسنده آمریکایی با اشاره به جنگ رسانه ای غرب در جریان انتشار فیلم کشته شدن نداآقاسلطان در سال 88 و استفاده از انتشار ویروسیِ اینترنتی آن پس از انجام این قتل، در مقاله ای در وبگاه فاکس نیوز می نویسد:

  پس از این اتفاق ایران به سمت اعمال محدودیت در اینترنت حرکت کرده است. اگرچه ممکن است ایران قادر به واردات تجهیزات جاسوسی سایبری نباشد، اما با توجه به گزارش های اخیر از دولت ایران، این کشور در حال افزایش توانایی‌های خود برای نظارت بر اینترنت است. بسیاری اعتقاد دارند که تهران بومی سازی تولید فن آوری‌های جاسوسی را آغاز کرده است.

وی افزود: این گزارش که هفته گذشته توسط بخش تحقیقات کنگره، دفتر پاسخگویی دولت، صادر شده است، در ردیابی فروشندگان فن آوری‌های سطح بالای ارتباطات جاسوسی به ایران ناموفق بوده است. با این حال، کنترل اعتراضات اخیر توسط دولت نشان داد، که مقامات ایران از تجهیزات نظارتی پیچیده‌ای برای کنترل مخالفین آنلاین استفاده می‌کنند.

پس از چهار ماه مطالعه، نتایج اعمال تحریم‌های گسترده‌تر علیه دولت ایران در جولای 2010، توسط دولت ایالات متحده، با هدف ممانعت از تجارت شرکت‌های صادر کننده فن آوری‌های حساس به ایران اعلام شد.

این سؤال مطرح است که آیا این فن آوری‌های ارتباطی از خارج از کشور خریداری شده و یا توسط خود ایرانیان توسعه یافته، و دولت در دفاع از انقلاب در برابر مخالفان سایبری به خودکفایی رسیده است؟

بعد از شورش‌های انتخابات ریاست جمهوری ایران از سال 2009، اقدامات دولت برای مقابله با مخالفان به اینترنت و شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک، توییتر و یوتیوب، و سایت‌های وبلاگ نویسی، به عنوان موثرترین و عمومی‌ترین راه برای اتحاد و سازماندهی علیه حکومت، نیز کشیده شد.

وی در ادامه مقاله اش در فاکس نیوز افزوده است: آستین هیپ، مدیر اجرایی مرکز تحقیقات سانسور و از فعالین توسعه فن آوری‌های افزایش آزادی اینترنت، در این باره می گوید: "من فکر نمی‌کنم آنها به خودکفایی کامل رسیده باشند،‌ اما با توجه به مطالعه کتاب‌های راهنمای دولت ایران می‌توانم بگویم که آنها قطعا در حال تولید این تکنولوژی در ایران می‌باشند."

مدت کوتاهی پس از انتخابات سال 2009 ایران، هیپ، برنامه نویس 26 ساله‌ای که در شمال کالیفرنیا زندگی می‌کند، ایرانیان را در مورد چگونگی استفاده از سرورهای پروکسی (فیلترشکن) برای دسترسی به سایت‌های اینترنتی مسدود شده، آموزش داد. او پس از مطالعه تکنولوژی دولت ایران، نرم افزاری را طراحی کرد که امکان کدگذاری داده‌ها و پنهان سازی فعالیت‌های اینترنتی را فراهم می‌ساخت.

"من فکر نمی‌کنم شرکتی این تجهیزات سانسور را بطور کامل در اختیار آنها قرار داده باشد. این تجهیزات دارای سه قسمت می‌باشند. قسمتی از آن فناوری است که آنها اکنون در اختیار دارند؛ بخش دیگر برنامه‌هایی است که باید از کشور دیگری تامین شود، و هر روز هم بهتر می‌شوند. اگر شما از سال 2009 تاکنون به آنها نگاه کنید، آنها بسیار هوشمندتر شده‌اند."

چشم‌گیرترین شاخص در افزایش قابلیت فن آوری دولت، حمله استراتژیک و هدفمند به یک برنامه نرم افزاری به نام تور (Tor)، یک برنامه عادی که در سال 2009 در تظاهرات‌های مردمی استفاده می‌شد، می‌باشد.

این برنامه، برای اتصال امن به اینترنت از طریق شبکه‌های خصوصی با توانایی پنهان کردن آدرس‌های آی پی، توسط آژانس‌های دولتی ایالات متحده تولید و توسعه یافته بود. دانلود این نرم افزار رایگان بوده و قادر به کدگذاری سابقه پیام‌ها و مرورگر می‌باشد.

تور برای مقابله با یک نوع رایج از نظارت اینترنتی موسوم به "تجزیه و تحلیل ترافیک"، که می‌تواند منبع و محل یک کاربر را ردیابی نماید، طراحی شده بود.

این نویسنده آمریکایی، همچنین می نویسد: تور در بهترین حالت خود، قادر بود حدود 250000 کاربر که همزمان به شبکه آن متصل شده بودند را از فناوری نظارتی محافظت نماید. تعداد کاربران در ایران پس از اغتشاشات به بیش از دو برابر افزایش یافت.

در اوایل ژانویه سال جاری، بیش از 95 درصد از اتصالات شبکه تور، توسط مرکز خدمات پهنای باند در ایران منهدم شد. به گفته کارشناسان، دولت ایران سال‌ها برای رهگیری و از کار انداختن این برنامه تلاش کرده است.

هیپ می افزاید: "ایجاد وقفه در این فن آوری، چیز شگفت انگیزی نیست. مشکل در سرعت انتقال پیام‌ها می‌باشد، مثل اداره پست که برای اطلاع از محتوای نامه‌ها آنها را باز می‌کند. تصور کنید این کار یک میلیون بار در ثانیه اتفاق می‌افتد. آنها مجبور نیستد چیز جدیدی کشف کنند؛ کافی است هزینه بیشتری کرده و سرعت انجام این کار را افزایش دهند."

دولت ایران در تلاش گسترده برای کنترل مخالفین جمهوری اسلامی در جریان "جنگ نرم" و مقابله با نفوذ و تاثیر افکار و ایده‌های خارجی، تهاجمی‌ترین تاکتیک خود را در اوایل سال جاری، با برنامه اینترنت ملی و قطع دسترسی ایران به اینترنت جهانی(؟) از اوایل اوت و به موازات آن راه اندازی یک شبکه قانونی اسلامی یا "حلال" را اعلام کرد، که دولت را به مسدود نمودن سایت‌های مخالفین ایران قادر می‌سازد.

اگرچه کارشناسان می‌گویند که ممنوعیت کامل خدمات اینترنتی پهن باند در سراسر ایران، به نظر کار بسیار جسورانه‌ای می‌آید، اما گزینه استفاده از سیستم شبکه‌ای دوگانه به طور کامل امکان پذیر بوده و در کوبا و کره شمالی اجرا شده است.

وی همچنین می نویسد: در پاسخ به افزایش اعمال محدودیت در ارتباطات، وزارت امور خارجه آمریکا، 2 میلیون دلار کمک مالی به پروژه دسترسی ایمن به اینترنت قابل حمل از طریق تلفن‌های همراه توسط مخالفین در ایران اختصاص داد. این سیستم مستقل، به نام "اینترنت چمدانی" به طور مخفیانه قابل حمل بوده و به راحتی می‌توان آن را از مرزهای حساس نیز رد نموده و به سرعت یک ارتباط بی‌سیم را با آن برقرار کرد. این فناوری برای عبور از سانسور و قطع ارتباطات، توسعه یافته است.

هفته گذشته، رضا تقی پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، اعلام کرد که ایران آماده مبارزه با طرح اینترنت چمدانی، که آن را طرح "تروریسم سایبری" آمریکا خواند، می‌باشد.

اینترنت چمدانی بر اساس یک فناوری بی‌سیم و تقریبا بصورت غیرقابل رهگیری، برای عبور از محدودیت‌های ارائه دهندگان خدمات اینترنتی در ایالات متحده و سراسر جهان، ساخته شده است. تنها راه برای مقابله با آن استفاده از دستگاه‌های مسدود کننده (جمر jammer) با فرکانس رادیویی بالا است.

هیپ می گوید: "آنها نمی‌توانند به طور کامل ارتباط را قطع کنند، چرا که برای کارهای بانکی و دولتی خود به آن احتیاج دارند."

وی در انتها می افزاید: "اگر شما منبع ایجاد ارزش اقتصادی را مختل کنید، با مشکل بزرگتری روبرو خواهید شد، دولت ایران نیز از این موضوع مطلع است."